monument voor de vrijheid

  • MONUMENT VOOR DE VRIJHEID
  • 22 studenten
  • wat zou jij doen?
  • achtergrond
  • Contact
  • MONUMENT VOOR DE VRIJHEID
  • 22 studenten
  • wat zou jij doen?
  • achtergrond
  • Contact

wim van kempen
20 jaar
​1918-1945

Foto
Kempen van, Wilhelmus Antonius (Nijmegen, 25 juni 1918 – 25 mei 1945, Neurenberg). Zoon van W.B.Th. van Kempen, slager, en J.A. Smits. Wim was verloofd met de onderwijzeres Olga Revermann. Hij overleed aan tuberculose in een ziekenhuis te Neurenberg (Duitsland). Tijdens de oorlog werkte hij voor een illegale verzetskrant.

​IN MEMORIAM

Proloog
Het Nederlandse Rode Kruis kreeg sinds het begin van de 20ste eeuw een speciale taak van de overheid. Deze organisatie moest berichten overbrengen over gesneuvelde soldaten, gewonden en krijsgevangenen in oorlogstijd. Deze taak werd na de Tweede Wereldoorlog uitgebreid met ‘het opsporen van en informatie verschaffen over vermiste Nederlandse burgers’. Het Informatiebureau van het Rode Kruis stelde na 1945 de verklaringen op van mensen die overleden waren. Wim van Kempen was een van hen.
 
1. Set-up
Wim brengt zijn middelbare schooltijd door als leerling van het Canisiuscollege in Nijmegen. De school waar een aantal jaren later ook Hans Schoon naartoe gaat. Na de middelbare school gaat Wim studeren in Tilburg. Hij rondt zijn studie met succes af en als kersverse doctorandus schrijft hij zich in 1942 in als student in Nijmegen. Weg uit Brabant, terug naar zijn geboorteprovincie Gelderland, waar hij begint met zijn verzetsactiviteiten. Zo is Wim actief betrokken bij de hulp aan onderduikers en schrijft hij voor het illegale blad Christofoor. 'Voor God en vaderland', luidt het motto van deze illegale verzetskrant.
 
2. Motorisch moment
Het werk van Wim als medewerker en hoofdkoerier van Christofoor is soms zenuwslopend. “Je leven werd een onrustige en zenuwachtige aaneenschakeling van gebeurtenissen. Moest je niet eens een keer in een trein je koffertje, volgepakt met Christofoor-blaadjes, openen …” Wim vreest voor zijn eigen veiligheid en voor die van zijn verloofde Olga Revermann die ook betrokken is bij het verzet. Op 12 augustus 1944, 's avonds als het donker is, worden beiden thuis gearresteerd. Na een nacht te hebben doorgebracht op het politiebureau in Nijmegen worden Wim en Olga overgeplaatst naar de strafgevangenis in Arnhem.
 
3. Keerpunt
Op die dag blijkt weer eens hoe klein de wereld kan zijn, want in die cel in Arnhem bevindt zich op dat moment de Tilburgse student en mede-Olof'er Jacques Ruygers. Ze brengen samen drie weken door in de cel, een tijd die Wim naar eigen zeggen niet had willen missen. In september worden beide jongens afgevoerd naar kamp Vught en van daaruit enkele dagen later naar kamp Sachsenhausen. Via medegevangenen horen leden van het Tilburgs Studenten Corps St. Olof nieuws over Wim, die daar later over schrijven: “Van medegevangenen weten wij, dat je in Sachsenhausen steeds je bescheiden glimlach behouden hebt en dat je ondanks de meest onbeschrijfelijke omstandigheden jezelf hebt weten te vormen als de 100% mensch in de juiste betekenis van het woord: hoewel je in het oog van het nationaalsocialisme niet waardig was om je nog mens te mogen noemen.”
 
4. Climax
Met Olga, zijn verloofde, had Wim sinds de arrestatie geen contact meer. Op het moment dat hij in concentratiekamp Sachsenhausen verblijft, wordt Olga naar Ravensbrück gedeporteerd en ruim een maand later met vijf andere Nijmeegse vrouwen in een transport naar Dachau overgebracht om daar te werken in het Agfa-Kommando. Op 30 april 1945 worden ze door de Amerikanen in Wolfratshausen bevrijd. Wim is in deze periode officieel geregistreerd als vermist.
 
5. Resolutie
De familie van Wim verzoekt het Informatiebureau van het Nederlandse Rode Kruis om nadere inlichtingen. De broer van Wim schrijft verschillende brieven aan het Informatiebureau, die in het oorlogsarchief bewaard zijn gebleven. Hoewel er nog geen officieel bericht van Wims overlijden is afgegeven, wordt eind 1945 in Nijmegen een uitvaartdienst gehouden. Pas een half jaar later kan het Rode Kruis aan de broer van Wim officieel mededelen dat zijn broer op 25 mei 1945 is overleden in een ziekenhuis te Neurenberg: vijf dagen voordat Olga is bevrijd.
 
Epiloog
Wim werd drie dagen na het officiële bericht van zijn dood begraven op het Sudfriedhof van Neurenberg. Later werd hij eerst herbegraven op Jonkerbos en eind jaren zestig uiteindelijk op het Ereveld Vredehof in Nijmegen. Een overlijdensadvertentie in de krant, het medium waarmee Wim tijdens de oorlog zoveel boodschappen wist over te brengen aan derden, is vooralsnog niet gevonden.
Foto
Foto
1. Oorlogsarchief Rode Kruis
Foto
2. In Memoriam Fratrum
Foto
3. Christofoor
Foto
4. Overlijdensadvertentie
Foto
5. Graf Wim
Bronvermelding

​1.
 http://www.rodekruis.nl/dit-zijn-we/oorlogsarchief
2. In Memoriam Fratrum. Gedenkboekje Tilburgs Studenten Corps St. Olof, p. 5
3. Christofoor, 15 oktober 1943
4. De Maasbode, 24 november 1945

5.  http://www.oorlogsdodennijmegen.nl/persoon/
kempen/ac06f01f-b0f7-4f4f-a38a-2a6a3c370f2c

WOUTER-JAN
​DE GRAAF

22 jaar
Liberal Arts
​& Sciences

Foto

Beste WIM

Ik word er stil van…
 
Ik herken mezelf in zoveel aspecten als ik jouw verhaal lees en toch kan ik me nauwelijks voorstellen hoe deze situatie zou zijn. Van de ene op de andere dag is Nederland bezet. Persoonlijk merk je daar in het begin niet eens zoveel van. Maar wat doe je als je een loyaliteitsverklaring moet ondertekenen? In eerste instantie lijk je dan echt voor een goed-en-kwaad keuze te komen staan, maar wat nou als je het tegen de bezetter gebruikt? Of is dat maar een slim trucje om het mezelf makkelijk te houden? Dit is het moment waar de eerste gewetensvragen komen.
Jij hebt er uiteindelijk voor gekozen om het verzet in te gaan. Dat is een moedige keuze, omdat je daarmee je leven op het spel zet. Je zegt ook zelf dat het niet in je koude kleren gaat zitten, maar moed betekent niet dat je niet bang bent. Het betekent dat je ondanks het gevaar het juiste wilt kiezen.

Ik zei dat ik mezelf herken in jouw verhaal. Ik ben 22 jaar – dat is dezelfde leeftijd als jij had toen de Duitsers binnenvielen – en ben onderdeel van de christelijke studentenvereniging Navigators in Tilburg. Daarom wil ik mezelf dezelfde vragen stellen die jij kreeg. Het draait uiteindelijk om die ene vraag: wat zou ik doen als vandaag de Engelsen binnenvallen en mij vragen om een loyaliteitsverklaring te ondertekenen? Het eerste wat bij mij naar boven komt is dat ik dan al een paar jaar gestudeerd heb en als ik het niet onderteken, dat afsluit zonder diploma. Dus hoeveel waarde geef ik aan een diploma? Ik kan ook nog vluchten, want hoeveel is mijn eigen leven waard? Maar ook, hoeveel is het leven van anderen waard? Want als ik niets doe, dan worden er sowieso mensen gedood.

Jij had misschien wel dezelfde vragen en kwam misschien ook wel tot dezelfde conclusie. Mijn leven hier is tijdelijk. Het is enkel langer of korter, maar mijn blik is verder gericht. Mijn toekomst gaat na dit leven door. Daarom heb ik in feite niets te verliezen.
​
Voor God en vaderland!
​
Een student met bewondering voor jou
Wil jij ook een brief schrijven aan Wim?
Ben jij een student of medewerker van Tilburg University, of een leerling van het Odulphuslyceum in Tilburg?  
Mocht je actief willen bijdragen aan het digitaal monument, kijk  snel  verder op de pagina 'contact'. ​

>  lees hier de brief van Stephanie Staats aan Wim
​
>  lees hier de brief van Elise Moors aan Wim
Welkom
22 studenten
Wat zou jij doen?
Achtergrond
Contact
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn 22 Tilburgse studenten omgekomen tijdens bombardementen, verzetsactiviteiten, in concentratiekampen en aan de gevolgen van dwangarbeid, ongeval of ziekte. Van hen was oorspronkelijk niet meer bekend dan een naam en een sterfdatum. Op dit digitaal monument krijgen zij een verhaal en een gezicht. Het monument is een eerbetoon aan de universitaire gemeenschap in oorlogstijd, maar ook een middel om de inhoud van het universitaire motto Understanding Society te verdiepen en studenten van nu na te laten denken over de vrijheid en het onderwijs.

​Wat betekent het eigenlijk om te studeren? Hoe kun je je voorbereiden op een toekomst in de samenleving? Hoe speel je in op onverwachte situaties? Waar sta je voor wanneer alles wat vanzelfsprekend is wegvalt? Vragen die toen van levensbelang waren en nu nog steeds een belangrijk rol spelen binnen de universiteit en de samenleving.
Foto
Foto