Schrijf een brief aan één van de 22 omgekomen Tilburgse studenten. ​Zij kunnen jou nooit meer schrijven. Jij hen wel...

Tilburg university
​in oorlogstijd

Foto
Voor Martinus Cobbenhagen, founding father van Tilburg University en inspiratiebron voor het Tilburg Cobbenhagen Center, bestond wetenschap en onderwijs niet alleen uit kennisoverdracht en het behalen van een diploma, maar ook uit het vormen van sociaal verantwoordelijke burgers. Martinus Cobbenhagen zag het als de taak van een universiteit om bij te dragen aan de levensfilosofie, aan de ethische en sociale verantwoordelijkheid van de mensen die zij zou opleiden tot autonome en wel geïnformeerde leden van een samenleving. 
 
Onder leiding van Martinus Cobbenhagen koos in de Roomsch Katholieke Handelshoogeschool destijds vrijwel iedereen ervoor de loyaliteitsverklaring aan de Duitse bezetter niet te ondertekenen. De Hoogeschool kon hierdoor niet langer functioneren, maar bleef tijdens de oorlog een gemeenschap. Docenten en studenten hielden contact met elkaar, probeerden elkaar moreel te steunen en concreet te helpen. Martinus Cobbenhagen heeft veel betekend voor het Tilburgse verzet. Hij maakte collegedictaten en voedselpakketten voor ondergedoken studenten, schreef bemoedigende brieven en pleitte voor zijn studenten bij Duitse autoriteiten.
 
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn 22 Tilburgse studenten omgekomen tijdens bombardementen, verzetsactiviteiten, in concentratiekampen en aan de gevolgen van dwangarbeid, ongeval of ziekte. Van hen was oorspronkelijk niet meer bekend dan een naam en een sterfdatum. Op dit digitaal monument krijgen zij een verhaal en een gezicht. Het monument is een eerbetoon aan de universitaire gemeenschap in oorlogstijd, maar ook een middel om de inhoud van het universitaire motto Understanding Society te verdiepen en studenten van nu na te laten denken over de vrijheid en het onderwijs.
 
Wat betekent het eigenlijk om te studeren? Hoe kun je je voorbereiden op een toekomst in de samenleving? Hoe speel je in op onverwachte situaties? Waar sta je voor wanneer alles wat vanzelfsprekend is wegvalt? Vragen die toen van levensbelang waren en nu nog steeds een belangrijk rol spelen binnen de universiteit en de samenleving.

foto's
​BENEFIET
​AVOND
​5 oktober

Toine van Berkel

Brief
​​aan de
toekomstige
student

Rector Magnificus Emile Aarts
​4 mei 2017  Lancering website
​digitaal monument
​4 mei 2017  
​Onthulling fysiek monument

FOTO
​REPORTAGE
​4 mei 2017

Toine van Berkel ​

Thema briefwisseling

​Tijdens de oorlog is er veel geschreven. Martinus Cobbenhagen schreef brieven aan de studenten die tewerkgesteld waren en zaten ondergedoken. Studenten zelf schreven vanuit hun gevangenschap of schuilplaats brieven aan het thuisfront. Na de oorlog ontvingen 22 families condoleances  – hartverwarmende brieven  – van de hele universitaire gemeenschap die hun zoon of broer waren verloren.
 
Leren schrijven, jezelf leren uitdrukken en op die manier, vanuit jezelf, iets bijdragen aan een groter geheel, dat is samenlevingsopbouw. Als studenten van nu zich een rechtvaardigere samenleving voorstellen, hun verlangen hiernaar uitdrukken in een verhaal, een essay of een gedicht en kennisnemen van de verhalen van anderen, helpt dit de samenleving als een gemeenschap verder vorm te geven.
 
Daarom vroegen wij studenten en medewerkers van de universiteit en leerlingen van het Odulphuslyceum in Tilburg in briefvorm te reageren op de verhalen van de 22 omgekomen studenten. ‘Wat zou jij doen als….’? Zij proberen zich te verplaatsen in de leefwereld van één van de studenten toen, laten zien hoe de dilemma’s hen zelf raken en hoe de keuzes die gemaakt zijn hen aan het denken zetten en inspireren.

Wij moedigden hen aan om  – in een brief aan een van de omgekomen studenten  – ‘buiten de lijntjes te kleuren’. Probeer zo oorspronkelijk en creatief mogelijk te reageren, zo was de ​
opdracht. De geschreven tekst mocht vergezeld gaan van een beeld- of audiobestand. Misschien zou het portret dat wij aan hen voorlegden aanzetten tot het componeren van een muziekstuk, wilden zij een foto van een zelfgemaakt kunstwerk of gedicht toevoegen, of …
 
Zij mochten de oud-studenten een hart onder de riem steken, eer aan hen betonen, een ‘virtueel gesprek’ voeren. Zolang zij maar – net als de studenten in oorlogstijd – dicht bij zichzelf bleven. De keuze voor de vorm van reageren was aan hen!
 
Benieuwd naar de brieven? Kijk snel verder op de pagina ’22 studenten’.
Trailer Schrijf jij ook een brief?

WAT ZOU ​JIJ DOEN?

Wij vroegen aan onze studenten zich te verplaatsen in de dilemma’s en keuzes waar de studenten in oorlogstijd mee worstelden. ‘Wat zou jij doen?'
 
Deze workshop is te boeken voor basis- en voortgezet onderwijs in de regio Noord-Brabant. Neem voor meer informatie contact op met Liesbeth Hoeven via cobbenhagencenter@tilburguniversity.edu
​