jan heynen 
26 jaar
​1918-1945

Heynen, Joannes Angelus (Roosendaal, 25 oktober 1918 – 14 januari 1945, Neuengamme). Zoon van L.H. Heijnen, hoofdonderwijzer, en M.M.P. Weijnen. Jan stierf, na vele verzetsactiviteiten op regionaal en nationaal niveau, in concentratiekamp Neuengamme (Duitsland).

​IN MEMORIAM

Proloog
In opdracht van de regering werd na de oorlog een de Erelijst van Gevallenen 1940-1945 samengesteld door het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie. Op 4 mei 1960 werd deze lijst in boekvorm overgedragen aan de Staten-Generaal en werd toegevoegd aan een gedenktafel in de hal van de Tweede Kamer aan het Binnenhof in Den Haag. De lijst bevatte de namen van de bijna 18.000 Nederlanders die waar ook ter wereld tijdens de bezettingsjaren door oorlogshandelingen zijn omgekomen. Jan Heynen was een van hen.
 
1. Set-up
Jan Heijnen is een zogenaamde 'spoorstudent', hij woont in Roosendaal en treint voor zijn studie op en neer naar Tilburg. Voor veel studenten is de huur van een kamer in Tilburg te hoog en het pendelen tussen woonplaats en studieplek heeft ook zo zijn voordelen. In de trein kan Jan zijn werk als voorzitter van de Sociale Studieclub de Tribune voorbereiden. Deze studieclub is deel van het Tilburgs Studentencorps St. Olof. Jan voelt zich thuis bij deze club en weet zijn aandacht en inzet te verdelen. Hij staat bekend als een “goede student, goed in studie, goed in ontspanning, actief in ons eigen wereldje.”
 
2. Motorisch moment
Vijf jaar na de start van zijn studie slaagt Jan voor zijn Doctoraal examen. Hij wordt aangenomen in Den Haag 'op een der departementen'. Jan woont in deze periode bij een 'kostjuffrouw' op kamers. Hij was, zo memoreren zijn Olof vrienden na de oorlog “een goed ambtenaar, maar daarnaast was hij een meer dan goed Nederlander, een uiterst consekwent vaderlander … Als echte Nederlander heeft hij geweten, dat zijn vaderland – vooral in deze zo vernederende en smartvolle bezettingstijd – nog weidser, nog beter gediend kon worden dan alleen binnen het gareel van een rijksdienst.” 
 
3. Keerpunt
Jan stelt zijn prille carrière in de waagschaal. Hij gebruikt zijn kantooruren op indirecte wijze en zijn volledige vrije tijd voor de bevrijding van Nederland. Hij is actief in de illegaliteit en regelt radio-uitzendingen, maakt fotokopieën, brengt geallieerde piloten terug naar Engeland en organiseert onderduikwerk. Daarnaast schrijft Jan voor de ondergrondse pers, onderhoudt hij contact met de toporganisaties in de illegaliteit en bekleedt een functie bij de geheime anti-Duitse Ordedienst. Deze organisatie wisselt gegevens en inlichtingen over de vijand uit met de Nederlandse regering in London die in ballingschap verblijft. De belangrijke rol van Jan blijkt uit de vele malen dat zijn schuilnaam  'Van Kempen' in het beruchte opsporingsregister uit de bezettingstijd voorkomt.
 
4. Climax
Medio 1943 wordt – door onvoorzichtigheid van een koerierster – de echte naam van Jan openbaar. Gelukkig wordt die onvoorzichtigheid begaan tegenover een betrouwbaar iemand. Opnieuw komt Jan er goed vanaf als, nog geen jaar later, veel illegale werkers in handen van de Gestapo vallen door een valse oproep voor een vergadering in Den Haag. Door toeval kan Jan deze vergadering niet bijwonen. “Ik heb wel tien Engelbewaarders”, zegt Jan tegen zijn vrienden. Maar twee weken later wordt hij zelf alsnog gearresteerd 'op zijn bureau'. Hij heeft op dat moment een bericht uit Engeland en een persoonskaart uit het bevolkingsregister bij zich.
 
5. Resolutie
Vanwege het zwaar belastend bewijs dat er ligt, wordt het onderzoek tegen Jan geleid door een ss-opperbevelhebber. Hierdoor wordt het voor collega's en vrienden van Jan vrijwel onmogelijk nog iets van hem te vernemen. Een commandant van de stoottroepen weet toch nog even contact met hem te krijgen. Er worden maatregelen genomen om Jan uit kamp Vught te bevrijden. Deze bevrijding komt net te laat, want tegen die tijd is Jan naar Duitsland getransporteerd.
 
Epiloog
Jan stierf op 14 januari 1945 aan tuberculose in concentratiekamp Neuengamme: “Het totaal overwerkte lichaam, verzwakt reeds vroeger door een nooit geheel genezen pleuritis en nu nog steeds gekweld door een maagkwaal, heeft geen weerstand meer kunnen bieden.” Jan zou het traject terug naar zijn bureau in Den Haag niet meer kunnen afleggen. Vijftien jaar na zijn overlijden werd door een medewerker van de Tweede Kamer dagelijks een pagina omgeslagen van de Erelijst. Alle namen van de gevallenen zouden om de twee jaar voorbijkomen. Ook Jan kwam langs.
1. In Memoriam Fratrum
2. Erelijst van Gevallenen
3. Overlijdensakte
4. Overlijdensadvertentie
Bronvermelding

1. In Memoriam Fratrum. Gedenkboekje Tilburgs  Studenten Corps St. Olof, p. 4
2.  www.erelijst.nl
3. West-Brabants Archief, overlijdensregister Roosendaal en Nispen 1947, akte 84. 
4. De Maasbode, 07-11-1945

NAOMI HOVEN
25 jaar
SOCIOLogie

Beste JAn 

Net zoals jij, kan ik me een spoorstudent noemen en net zoals jij, heb ik een bestuursfunctie vervult bij een studievereniging. Jij en ik, we zijn graag onder de mensen en het liefst helpen we iedereen met wat dan ook. Dat maakt van ons gelukkige mensen.
 
Maar dan, dan oorlog en niets is meer vanzelf. Je maakte de keuze niet mee te gaan in de wensen van de bezetter. Je verzet je. Je deed wat je altijd al gelukkig heeft gemaakt. Klaar staan voor je medemens. Alleen dit keer, was het anders. Je hebt jezelf zo kwetsbaar opgesteld door dapper te zijn. Ik kan het me lastig voorstellen. Ik kan nóg zo veel lezen, zien, maar dat gevoel en die gedachten die jij gehad moet hebben, zal ik niet kunnen voelen of denken. Ik zou willen zeggen dat ik in jouw situatie zou doen wat jij hebt gedaan, want net zoals jij, kan ik niet tegen onrecht. Ik zou het willen, ik weet niet of ik het kan. Ben ik moedig genoeg? Met niets doen komt niemand vooruit, maar wil ik mijn eigen leven in gevaar brengen? Het zullen vast afwegingen zijn die jij destijds gemaakt hebt. Of heb jij nooit getwijfeld?
 
Jij hebt het gedurfd, jij was moedig. Achter de rug van de bezetter om, heb jij ervoor gezorgd dat de bevrijding een stapje dichterbij kwam. Al jouw tijd ging op aan dit doel. Van illegale radio-uitzendingen tot het organiseren van onderduikwerk en het maken van fotokopieën. Alles onder je schuilnaam 'Van Kempen'. Jij deed wat een heleboel studenten niet gedurfd zouden hebben. Mijn respect en bewondering is ontzettend groot.
 
Ondanks dat jij zelf zo voorzichtig was, ging het mis. Eén keer werd jouw echte naam openbaar, maar had dit geen gevolg. Een andere keer werd je met een valse uitnodiging van de Geheime Staatspolizei naar een vergadering gelokt, maar kon je deze niet bijwonen. Dat is écht geluk hebben. Maar op geluk kan men niet lang teren. Als ik de moed al had gehad om me te verzetten, was dit het moment geweest waarop ik me terug zou trekken. Misschien kleinmoedig, maar ik zou te bang zijn nog door te gaan en zou mezelf verbergen. Dat zeg ik nu, maar mensen zijn onvoorspelbaar.
 
Jij, moedig dat je bent, ging door en later wordt je alsnog gearresteerd. Je zal ontzettend bang zijn geweest en veel vragen hebben gehad: “Zullen ze mij nog laten gaan?”, “Komt iemand mij helpen?” en “Waar ga ik heen?”. Je toekomst lag niet meer in je eigen handen. Het moet een kwelling geweest zijn.
 
Doordat je ziek was en je veel te hard hebt moeten werken, heb je het einde van de oorlog niet kunnen meemaken. Jij, Jan, die zich zo heeft ingezet voor de bevrijding van de bezetter, was er niet meer. Dat maakt mij uiterst boos en verdrietig. Je was dapper. Je was er voor je medemens, voor de generaties na jou, voor mij. Ik dank je vanuit de grond van mijn hart, maar dat kan nooit genoeg zijn.
 
Respectvolle groet,
Naomi Hoven
Wil jij ook een brief schrijven aan Jan?
Ben jij een student of medewerker van Tilburg University, of een leerling van het Odulphuslyceum in Tilburg?  
Mocht je actief willen bijdragen aan het digitaal monument, kijk  snel  verder op de pagina 'contact'. ​
>  lees hier de brief van  Hans-Georg van Liempd aan Jan
​>  lees hier de brief van Steffie Cuny aan Jan