monument voor de vrijheid

  • MONUMENT VOOR DE VRIJHEID
  • 22 studenten
  • wat zou jij doen?
  • achtergrond
  • Contact
  • MONUMENT VOOR DE VRIJHEID
  • 22 studenten
  • wat zou jij doen?
  • achtergrond
  • Contact

hans
mooren

24 jaar
​1920-1945

Foto
Mooren, Hendricus Joseph Hubertus (Roermond, 2 september 1920 – 20 februari 1945, Bernau). Zoon van H.H. Mooren, onderwijzer, en J.J. Steinmeijer. Hans had een oudere zus, Anna, en een tweelingbroer, Leo. Hans tekende de loyaliteitsverklaring aan de bezetter niet en werd gedwongen tewerkgesteld in Duitsland. Hij overleed aan een ziekte in Bernau (Duitsland).

​IN MEMORIAM

Proloog
Na de Tweede Wereldoorlog bracht het Tilburgs Studenten Corps St. Olof een herdenkingsnummer van het Tilburgsch Studenten Weekblad Viking uit. Daarin werden de omgekomen leden geëerd, zo ook Hans Mooren. Het boekje kreeg de titel 'In Memoriam Fratrum': in herinnering aan onze broeders in de hogeschoolgemeenschap. “Jong en sterk en vol van een groot ideaal stierven zij, en men krijgt soms de indruk als zou hun taak niet volbracht, hun korte leven nutteloos en het einde abrupt geweest zijn. Bezien wij echter aandachtig de korte levens van onze vrienden, bij ieder afzonderlijk vinden wij een les voor ons eigen leven.”
 
1. Set-up
In 1939 begint Hans met zijn studie in Tilburg. Hij verlaat het Limburgse land, zijn geboorteplaats Roermond, en gaat op kamers wonen in de stad waar hij studeert. Een jaar later, precies volgens planning, haalt Hans zijn propedeutisch examen. Hij wordt lid van het Tilburgs Studenten Corps St. Olof en sluit zich aan bij de sociale studieclub 'De Tribune'.
 
2. Motorisch moment
Hans staat bij zijn studiegenoten bekend om zijn 'eenvoudige hartelijkheid'. Zij zijn onder de indruk van zijn bescheidenheid, trouw en toewijding: “Hoe hij bij alles wat hij deed een zuiver gevoel voor harmonie en evenwicht behield, hoe hij nooit zichzelf op de voorgrond plaatste, maar in trouwe toewijding zich inschakelde ten behoeve van anderen.” Hans stopt veel van zijn tijd in verenigingswerk en vergeet daarbij zijn studie niet.
 
3. Keerpunt
De oorlog breekt uit en de studieclub waar Hans lid van is, wordt zwaar getroffen. Deze onderafdeling van St. Olof dunt langzaam uit, “nu ook haar oud-voorzitters Jan Heijnen en Jacques Ruygers zijn gevallen.” Als Hans en zijn studiegenoten in de lente van 1943 de loyaliteitsverklaring moeten tekenen, weigeren zij. Hans kan en wil niet beloven dat hij zich 'onthoudt van iedere tegen het Duitse Rijk [...] gerichte handeling.' Het feit dat hij niet tekent, heeft consequenties. Hij moet zich, met veel van zijn studiegenoten, melden voor de Arbeitseinsatz, een gedwongen tewerkstelling.
 
4. Climax
Wat er daarna precies is gebeurd, is vooralsnog onduidelijk, maar Hans overleeft de oorlog niet. In een gedenkboek wordt Hans samen met studiegenoot Adriaan Brekelmans herdacht: “Hans en Adriaan overleden door ziekte, de eerste op 20 februari 1945, de laatste op 4 december 1944. Hun dood is er niet minder tragisch om. Ook zij hebben datgene gedaan wat zij in de stroom van verwarring op 6 mei 1943 het enig juiste achtten en zij hebben de consequenties ten volle aanvaard.”
 
5. Resolutie
Hans sterft op 20 februari 1945 in een ziekenhuis nabij Berlijn, in het bijzijn van zijn tweelingbroer Leo aan een verwaarloosde ziekte. Het is traumatisch voor Leo om de broer met wie hij zoveel gemeen heeft te moeten verliezen, zo ver van huis. Voor zijn ouders en zus is het een troost om te weten dat Hans niet alleen was toen hij stierf. Tweelingbroer Leo overleeft de oorlog en gaat geneeskunde studeren in Utrecht. In 1951 keert hij terug naar Limburg en vestigt zich als huisarts in Linne (gemeente Maasgouw).
 
Epiloog
Hans werd begraven op de Gemeentelijke Begraafplaats Kapel in 't Zand in Roermond. Zijn naam staat op het Monument voor gevallen Roermondenaren, gelegen op de Begraafplaats Tussen de Bergen. Misschien was niet alleen Leo, maar waren ook enkele 'broeders' van de hogeschoolgemeenschap bij de onthulling van het gedenkteken. Zij voelden het verlies van Hans haast als familie. 
Foto
Foto
1. In Memoriam Fratrum
Foto
2. Overlijdensadvertentie
Foto
3. Begraafplaats Roermond
Foto
4. Gevallen Roermondenaren
Bronvermelding

​1.
In Memoriam Fratrum. Gedenkboekje Tilburgs Studenten Corps St. Olof, p. 10

2. Maas- en Roerbode, 17 juni 1948
3.  http://www.online-begraafplaatsen.nl/graf/873035/1667676/Hans-MOOREN-1920-1945
4.  http://www.roermond1939-1945.nl/gevallen-roermondenaren-tijdens-de-tweede-wereldoorlog/

jESSIE VAN
​DEN HOOVEN

22 jaar
psychologie

Foto

Beste HANS 

Na het behalen van je eerste studiejaar lid geworden van het T.S.C. St. Olof, onze levens zijn erg vergelijkbaar op dat gebied. In de tijd van oorlog is er veel gebeurd wat niet had mogen gebeuren, maar helaas wel gebeurd is. In de tijd van oorlog stond jij voor de lastige keuze waarbij je koos voor het verzet omdat je niks te maken wilde hebben met de Duitsers. In mijn studententijd bij het T.S.C. St. Olof heb ik veel geleerd over studenten zoals jij en ik bewonder je keuze. Hoe moeilijk moet dat zijn geweest voor jou om te moeten kiezen terwijl je bekend staat als trouwe persoon die toch loyaal wil blijven aan zijn naasten. Jij kiest niet voor de oorlog maar de oorlog kiest jou om deze lastige keuze te maken. Begrijpelijk dat je niet kan en wilt beloven je te onthouden van acties tegen de Duitsers. Kon de tijd maar teruggedraaid worden en konden studenten zoals jij maar net als ik studeren zonder zorgen. Vaak hoor ik het liedje 'Mag ik dan bij jou' voorbij komen op de sociëteit en dan denk ik aan Tilburgse studenten zoals jij die zijn omgekomen tijdens de tweede wereld oorlog.
 
Als de oorlog komt,
En als ik dan moet schuilen,
Mag ik dan bij jou?
Als er een clubje komt,
Waar ik niet bij wil horen,
Mag ik dan bij jou?
Als er een regel komt
Waar ik niet aan voldoen kan
Mag ik dan bij jou?
En als ik iets moet zijn,
Wat ik nooit geweest ben,
Mag ik dan bij jou?
 
Dit lied symboliseert jouw situatie als geen ander. Je wilt niet bij het clubje horen dat in Nederland de dienst uitmaakt en gaat in verzet. Je wilt niet bij het clubje horen dat in Nederland regels maakt waaraan je niet voldoen kan. Je wilt niet bij het clubje horen in Nederland die jou iets wil laten zijn wat je nooit geweest bent, namelijk ontrouw aan je vrienden of familie. Beste Hans, als ik in jouw situatie zat dan had ik waarschijnlijk hetzelfde gedaan. Keuzes maken is ontzettend moeilijk maar ik bemoedig je keuze om niet mee te gaan met de Duitsers en in verzet te gaan. Verzet tegen onrecht is goed en de vriendschap, zoals wij beiden bij de studentenvereniging als geen ander weten hoe belangrijk dit is moet je altijd blijven koesteren. Je bent een bron van inspiratie omdat je kiest voor het nastreven van je eigen idealen en niet kiest voor de makkelijkste weg. Kon de tijd maar terug gedraaid worden, dan kon ik je persoonlijk bedanken voor je moedige keuze. Ik vind het erg belangrijk dat mensen zoals jij vandaag de dag nog herdacht worden. Hans ik zal aan je blijven denken als ik onze sociëteit weer betreed en nogmaals bedankt voor je dapperheid.
 
Jessie van den Hooven
Een brief van kleinzoon Jasper  Beijneveld

Het is 04 mei 2017 als alumnus Jasper Beijneveld op Twitter bij toeval het volgende bericht van de Tilburg University ziet: “Wij herdenken vandaag de 22 studenten die omkwamen tijdens WOII”. Als hij doorklikt ziet hij tot zijn verrassing de naam van een familielid. De dagen daarna vindt hij een bijzondere collectie dagboeken en brieven bij zijn moeder die het verhaal van de omgekomen Hans Mooren in een nieuw licht zetten. In de herfst van 2019 gooit Jasper het roer om; in plaats van een vaste baan kiest hij ervoor om zijn familieverhaal uit te zoeken en te delen via het schrijven van een boek en het maken van video’s voor op zijn website. Op monumentvoordevrijheid.nl, de plek waar zijn zoektocht startte, deelt hij exclusief vast een voorproefje van de inleiding van het boek, waarin hij een brief schrijft aan zijn opa.
​​
Foto
En net toen ik Twitter wilde sluiten, schoot er een als een bliksemschicht een gedachte door mijn hoofd en een vreemd gevoel door mijn lijf. Ik voelde dat ik mijn adem inhield en mijn hartslag versnelde. Ingespannen las ik het bericht nog eens. 
“Wij herdenken vandaag de 22 studenten die omkwamen tijdens WOII”, stond er, met een foto van een stuk of tien namen. Ik keek bij de namen, maar zijn naam zag ik niet. Ik dacht nog eens na en ik herinnerde mij toch echt hoe u vertelde dat u vlak na de oorlog door Tilburg liep en telkens werd aangesproken door studenten die hem dachten te herkennen. Ik kan mij nog zo goed de pijn in uw ogen herinneren, de zachte emotionele vibratie in uw stem toen u mij vertelde dat u ze steeds moest teleurstellen. Hij was niet teruggekeerd en zou ook nooit meer terugkeren, u was alleen gaan kijken waar hij geleefd had in die paar jaar dat jullie niet samen waren. Ik voelde mijn ogen waterig worden en ik durfde er toen niet over door te vragen. De herinneringen aan dit korte gesprekje, meer dan dit kon u er door alle emoties ook niet over vertellen, was bij mij nog springlevend… 
Dat ik ook ging studeren in Tilburg kreeg ineens een extra dimensie. (…) Al deze herinneringen gingen in een flits door mij heen toen ik op Twitter het bericht las over de herdenking van de omgekomen studenten in de Tweede Wereldoorlog. Ik klikte op een link in het bericht en werd naar een website geleid die was opgericht als monument voor de gestorven studenten van de Tilburg University. Ik klikte een aantal keer door op de mooi vormgegeven website en kwam uit bij de namenlijst waar ik met een gemixt gevoel van verbazing en verwachting zijn naam zag staan. ​
Ik wachtte even terwijl ik de naam in mij opnam en klikte er daarna op. Ik kwam op een pagina waar een beschrijving stond van zijn leven als student en waar ik een aanwijzing vond over zijn noodlottige einde.  Hoewel er helemaal niet zo veel informatie stond, denk ik dat 80% van wat ik er vond nieuw voor mij was, zijn gezicht had ik nog nooit gezien. Het gezicht dat zo uw gezicht had kunnen zijn. Ik las keer op keer het verhaal, klikte op elke link waar ik op kon klikken, ik wilde nu alles weten. ​
​Dezelfde dag besloot ik naar mam te gaan, dit moest ze zien! Ik had haar wel eens gevraagd naar uw broer, maar ook zij wist er weinig van, of wilde uit respect voor u weinig delen over wat ze wist. Ik dacht dat ze mijn vondst bijzonder zou vinden, en dat vond ze ook. Terloops zei ze; “volgens mij staan hier boven nog wat dozen met wat spullen uit die tijd.” De kurk was van de fles, ik wilde nu alles weten wat er maar was te weten en snelde naar boven. We openden wat enveloppen en mappen en vonden al snel de vele brieven, enveloppen, agenda’s en dagboeken die u zo zorgvuldig had bewaard. Ik nam een deel mee naar huis en ik kon de avonden daarna niet ophouden met lezen. Een wereld ging voor mij open; Arbeitseinsatz, deportatie, Roermond, Berlijn, Salzburg, honger, bombardementen, liefde, leed… Ik las gefascineerd en nieuwsgierig, maar het greep mij ook aan. Ik kon uw verdriet, dat ik al die jaren ondanks uw zwijgen zo goed kon voelen, nu nog veel beter begrijpen.

Foto
Benieuwd naar de rest van het verhaal van Hans Mooren en de zoektocht van Jasper?   Kijk op zijn  website   http://www.familiesporen.nl.
​

Het boek wordt naar verwachting uitgebracht in het voorjaar van 2021.
Wil jij ook een brief schrijven aan Hans?
Ben jij een student of medewerker van Tilburg University, of een leerling van het Odulphuslyceum in Tilburg?  
Mocht je actief willen bijdragen aan het digitaal monument, kijk  snel  verder op de pagina 'contact'. ​

> lees hier de brief van Joost Bekkers aan Hans
Welkom
22 studenten
Wat zou jij doen?
Achtergrond
Contact
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn 22 Tilburgse studenten omgekomen tijdens bombardementen, verzetsactiviteiten, in concentratiekampen en aan de gevolgen van dwangarbeid, ongeval of ziekte. Van hen was oorspronkelijk niet meer bekend dan een naam en een sterfdatum. Op dit digitaal monument krijgen zij een verhaal en een gezicht. Het monument is een eerbetoon aan de universitaire gemeenschap in oorlogstijd, maar ook een middel om de inhoud van het universitaire motto Understanding Society te verdiepen en studenten van nu na te laten denken over de vrijheid en het onderwijs.

​Wat betekent het eigenlijk om te studeren? Hoe kun je je voorbereiden op een toekomst in de samenleving? Hoe speel je in op onverwachte situaties? Waar sta je voor wanneer alles wat vanzelfsprekend is wegvalt? Vragen die toen van levensbelang waren en nu nog steeds een belangrijk rol spelen binnen de universiteit en de samenleving.
Foto
Foto