Het verhaal van Henk Koehorst spreekt mij aan. Ik heb zelf een militaire achtergrond en mijn opleiding aan de Militaire Academie de situatie rondom de Grebbeberg vanuit strategisch perspectief, maar ook vanuit psychologisch en leiderschapsperspectief kunnen bestuderen. De hoeveelheid veldslagen waar Nederland bij betrokken is tijdens de Duitse inval in 1940 is minimaal. Na een week moest Nederland zich al overgeven. Het bekendste is die slag op om de Grebbeberg. Feitelijk gaat het hier om de regio rondom Rhenen waar de Duitse grondtroepen hun inval deden en het Nederlandse leger slecht bewapend, minimaal geoefend en onderbezet probeert de vijandelijkheden te keren. Niemand was hier echt klaar voor. Er is veel geschreven over het verloop van de strijd rondom de Grebbeberg. Nederlandse soldaten deden wat ze konden en wat ze durfden. Er heerste paniek onder jonge mannen die geen gevechtservaring of nauwelijks militaire opleiding hadden. Oud materieel, oud dienstplichtigen en een commandostructuur die niet toegesneden was op de moderne manier van oorlogvoeren. Henk Koehorst werd als reserve luitenant ingezet rondom de Grebbeberg. Als student heb je andere zaken aan je hoofd dan met een oud geweer proberen je land te redden van een onmogelijk grote en gedreven vijand. Toch stond hij daar. De eerste dagen vechtend. De laatste dag vluchtend. De omstandigheden waaronder die mannen hebben moeten opereren zijn je moeilijk voor te stellen. Vrijwel geen communicatie, continue dreiging en voortdurende onzekerheid over de richting van de aanval die aanstonds was. Koehorst trekt zich uiteindelijk terug. Neem je dat hem kwalijk? Een pientere jonge student met een eigen mening en eigen wil? Koehorst wordt snel daarna door de oprukkende aanvallers door vijandelijk artillerievuur gedood.
 
Nederland heeft vele lessen geleerd in haar militaire operaties. Van de succesvolle zeeslagen van weleer gericht op de bescherming van het eigen land tot de hedendaagse inzet van onze militairen voor vrede en veiligheid, waar ook ter wereld. Voor iemand die daar ver vanaf staat is het niet te begrijpen wat een leven-of-dood situatie met je doet. Wat beleeft de individuele soldaat onder die omstandigheden? Hoe neemt hij zijn besluiten en wat is nodig aan training en leiderschap om hem zijn missie te laten volbrengen en vooral te laten terugkeren?
Lessen die we kunnen leren uit gevechtssituaties zoals die Koehorst fataal werd, worden nog dagelijks gebruikt tijdens militaire opleidingen. Harde lessen, die ons leren altijd te willen blijven verbeteren.
 
Stel je eens voor
jij die dit leest.
Student aan deze universiteit.
Het wordt oorlog.
Morgen wordt jij opgeroepen.
Je drinkt je laatste borrel bij je dispuut.
Trekt je laarzen aan, geeft een kus en vertrekt
 
Je maten sluiten aan.
Met heilig vuur,
verknocht aan hetzelfde vaderland.
 
Daar sta je dan aan de grens.
Je kunt niet winnen.
Niemand weet wat er gebeurd.
Chaos, angst en dood om je heen.
Dit was niet het laatste tentamen waar je op gehoopt had.
Jij geeft je leven voor de vrijheid.
Voor de vrijheid van degene die tientallen jaren later dit leest.
 
Paul ,
Hoofd Real Estate Management